Droom
Vrijdag 22 mei 2009
Om zes uur op. Snel het ontbijt maken. Tineke helpt bij de afwas, want we moeten om tien voor half acht al op het plein zijn. Voor onze reis naar Olympia. En we halen dat ruimschoots.
Ondanks een klein oponthoud. We nemen de trap naar beneden.
Buiten het terrein van Várdia liggen nog enkele treden en daarna moeten we door wat ruiger terrein, vol stenen, zand, bladeren. Een slangetje steekt het pad over. Onder mijn voeten? Achter mij. Voor Tineke, die de schrik te pakken heeft. Geen gifslang. Maar weet-ie dat zelf wel? Snel door met kloppend hart.
Op het plein ontmoeten we Johan en Ankie, een Fries koppel dat wij op onze reis naar Monemvásia ook al hebben ontmoet. Zij verblijven in Skardamóula, bij het restaurant met dezelfde naam. We trekken een groot deel van de dag met hen op.
Aanvankelijk is het de bedoeling dat de laatste deelnemers, uit Koróni, zich bij het busstation van Kalamáta bij ons voegen. Daar staat ook een korte koffiestop gepland. De plannen zijn echter veranderd. Nu stoppen we bij Gardénia, waar zij door taxi’s worden afgezet. Het is een ongezellig punt. Zo ongezellig dat er bijna niets anders op zit dan om even iets te drinken. Voor een kleine wandeling is het hier langs de doorgaande weg te saai. Het fototoestel blijft in de tas.
Op onze reis, westwaarts naar de Ionische kust, worden we enige tijd vergezeld door spoorrails. Enkelspoor. Soms over hoge bruggen. De trein die daarover rijdt, moet rijden, sjokt langzamer dan de bus. Misschien is de trein daarom niet zo’n populair vervoermiddel.
Ook nu zien wij weer de gevolgen van branden op de Pelopónnesos. Branden van ongeveer anderhalf jaar geleden. Voor Zacháro zijn de gevolgen zwaar. Het zorgt voor grote veranderingen. En niet alleen in de natuur. Veel mensen verdienen aan de olijfoogst. Maar daar is niets meer van over. Hier en daar is begonnen met het herplanten van olijfbomen.
Maar voor die bomen vrucht dragen zijn we jaren verder. De olijfindustrie in dit gedeelte van het land heeft een geweldige opdonder gekregen. Minder export van olie en bijproducten. Geen inkomsten en dat voor een langere periode. De vraag is bovendien of ieder slachtoffer het beloofde zoethoudertje heeft ontvangen. En als er al iets is uitgegeven, hoeveel dan? Is er niets aan de strijkstok blijven hangen?
Niet alleen de olijfindustrie heeft klappen gekregen. Ook de honingverwerkers hebben tikken gekregen. De lage vegetatie herstelt zich echter stukken sneller. Je ziet al weer veel wilde bloemen terug. Bloemen waar de bij zijn voedsel uithaalt. Voedsel dat in de bijenkasten van de imker op de raten wordt afgezet.
Een andere vorm van industrie begint zich in dit gebied te ontwikkelen. Toerisme. Niet zo gek met een lange kust bij de hand. Appartementencomplexen worden in rap tempo gebouwd. Een militairvliegveld wordt omgebouwd voor de burgerluchtvaart om al die toeristen straks in te kunnen vliegen. Maar nu nog niet. Want ook Griekenland heeft last van de crisis. Mensen houden de hand op de knip. Gaan niet op vakantie. En gaan ze, dan blijven de meeste mensen in hun eigen land.
Bij het naderen van Olympia neemt de spanning in mijn lijf toe. De jongensdroom wordt werkelijkheid. De droom van kleine Henkie. De droom om een keer in mijn leven op de heilige grond van Olympia te kunnen staan.
De grond waar duizenden jaren geleden de Olympische Spelen zijn begonnen. En ik ben niet alleen. Duizenden mensen stromen toe. Iedere dag weer. In bussen. In auto’s. Taxi’s staan in rijen geparkeerd.
Olympia, het dorp Olympia, teert op de zak van de toerist.
Zonder de toerist geen Olympia. Zonder de Spelen geen Olympia. Zonder de goden geen Olympia.
Want Olympia is ooit gebouwd als een eerbetoon aan Zeus, de oppergod. Zijn tempel stond hier opgesteld. Naast de tempel van zijn gemalin Hera.
Over het ontstaan van het gebied en de Spelen doen diverse verhalen de rond. Zo zou de landstreek zijn ontstaan toen Heracles de loop van de rivieren Alphaeus en Peneus veranderde om het vijfde van zijn twaalf werken te kunnen voltooien. Het reinigen van de Augeïas-stal. Heracles werd daarna verbannen uit Elis. Heracles nam wraak door de koning te doden en stichtte ter ere van Pelops de Spelen. Aan de bron van de Donau haalde Heracles een wilde olijfboom, omdat er hier geen schaduw was. De winnaars van de Spelen werden vervolgens gekroond met een tak van die boom.
Een ander verhaal gaat over de kindertijd van Zeus. De Kureten zorgden voor hem op Kreta. Later verhuisden zij naar Elis en hun onderlinge hardloopwedstrijden waren het begin van de Spelen.
Nog een mythe. Koning Oiromous wilde voorkomen dat zijn dochter Hyppodamia zou trouwen omdat er was voorspeld dat zijn schoonzoon hem zou doden. De koning schreef wagenrennen uit. De menner/eigenaar van het vierspan dat zijn paarden zou verslaan, kreeg de hand van de dochter. Oiromous had een vierspan dat zo snel was als de wind. De huwelijkskandidaat was bovendien in het nadeel omdat hij Hyppodamia mee moest nemen op zijn span. Dertien keer had de uitdager verloren. En daarmee ook zijn hoofd, want dat ging er meteen aan. Pelops de zoon van Tantalus vroeg aan zijn minnaar Poseidon om een span gevleugelde paarden en wist de menner Myrtilus te verslaan.
Veel rond het ontstaan van de oude Spelen is een mysterie. Wel is duidelijk dat de eerste Spelen in 776 voor Christus zijn gehouden.
Slechts een hardloopwedstrijd over een afstand van 192 meter, zeshonderd Dorische voet, de lengte van het stadion. Pas 52 jaar later kwam er een onderdeel bij. Diaulos, de loop over tweemaal de lengte van het stadion. Vier jaar later kwam er een duurloop bij en in 708 voor Christus werd de eerste pentathlon gehouden. Langzaam maar zeker werd het programma verder uitgebouwd, met bijvoorbeeld wagenrennen en boksen. Maar er was ook ruimte voor culturele onderdelen. Alleen Grieken mochten aan de Spelen meedoen. De Griekse staten verklaarden de Spelen heilig, zodat er tijdens de Spelen geen oorlog gevoerd mocht worden. De staat Sparta kreeg opdracht om daar op toe te zien.
Lange tijd krijgen de winnaars alleen een palmtak. Later komen er professionele sporters aan de start. Vaak ingehuurd door een staat, of familie. De eerste winnaars komen allemaal uit Elis. Daarna komen ze ook uit andere delen van de Pelopónnesos. Winnaars komen vervolgens ook uit Griekse gebieden in West-Azie en tenslotte ook uit de westelijke staten. De namen van de eerste winnaars zijn niet bekend, wel waar zij vandaan komen.
Vrouwen mogen niet aanwezig zijn. Waarom niet? Ik weet het niet, maar het heeft niets te maken met het feit dat de deelnemers volledig naakt zijn en ook de toeschouwers zijn ongekleed. Waarom dat? Ook daar heb ik geen verklaring voor.
Toch is er altijd minimaal een vrouw aanwezig. Een priesteres van Demeter, de godin van de landbouw.
Voor haar staat aan de linkerzijde van het stadion een troon, recht tegenover de plaats van de juryleden. En er hebben wel degelijk vrouwen meegedaan. En gewonnen zelfs. Alleen de eer kwam altijd toe aan een ander. Zij menden het span paarden namens hun heer of vader. Zoals Cynisca, de dochter van koning Agesilaus II van Sparta, die zowel in 396 als 392 voor Christus het wagenrennen won. Een paar jaar eerder was de weduwe van een balling uit Rhodos als trainer verkleed aanwezig. Zij wilde haar zoon zien boksen en toen hij won sprong zij uit enthousiasme over de omheining. Daarmee verraadde zij zichzelf. Omdat haar man en vader ex-winnaars zijn en er ook anderen uit haar familie grote prestaties hebben geleverd, komt zij er zonder straf vanaf. De trainers moeten echter vanaf nu ook naakt aanwezig zijn.
In 394 na Christus verbiedt de Romeinse keizer Theodosius de Spelen. Niet alleen die van Olympia, maar alle spelen die in het Romeinse keizerrijk worden gehouden. Mede daardoor raakt het terrein in Olympia, waar ook trainingsgebouwen en faciliteiten voor toeschouwers staan, in verval. Zelfs de plaats waar de Spelen zijn gehouden verdwijnt. Verdwijnt uit het geheugen van de mensen. De Brit Richard Chandler ontdekt in 1778 bij toeval de exacte locatie van Olympia.
In 1829 gaat een Franse groep onderzoekers tevergeefs graven. In 1874 sluiten Griekenland en Duitsland een verdrag over de opgravingen, die onder leiding van professor Ernst Curtius tussen 1875 en 1881 plaatsvinden. De resultaten van die opgravingen worden gepubliceerd en tegenwoordig zien wij er iets van terug. Want er worden nog steeds ontdekkingen gedaan. Op het terrein zelf, en in de nabijheid.
Net naast het oude Olympia staan twee musea.
De een vrij te bezichtigen. Voor de ander moet worden betaald. Een vroegere burgemeester van Olympia, Angelios, leidt ons rond over de oude locatie en door een van de musea. De akoestiek is slecht, zodat onze gids moeilijk is te verstaan. Zijn woorden gaan bovendien verloren in het geschreeuw van kinderen. Gelukkig ken ik een deel van het verhaal van Olympia.
Zoals het feit dat de vrouwen op een zeker moment hun eigen Spelen krijgen, uiteraard gewijd aan Hera. De tempel van Hera is vermoedelijk het eerste monumentale bouwwerk dat in het gebied verschijnt. Nog voor de tempel van Zeus. Helaas is de vrije tijd te kort om de betekenis van alle restanten van gebouwen na te gaan. Ik wil zoveel mogelijk vastleggen. Voor ‘Ik ben er geweest.’ Het is bijna een race tegen de klok. Een race die begint voor de poorten van het stadion.
En als dan ook nog eens de batterijen van het fototoestel moeten worden vervangen, dan wordt de tijd wel heel erg krap. Maar ik moet het niet vergeten. Ik ben hier niet alleen. Ik ben hier met velen. Ik ben hier met Tineke, die haar eigen toestel rijkelijk laat klikken. En haar toestel gebruik ik weer in het museum. Omdat ik daar toch niets kan horen.
Tussen het bezoek aan de oude plaats en het betaalmuseum happen we een tosti weg en na het bezoek peuzel ik een crêpe met feta op. Tineke heeft voor een drankje gekozen. En daarna begint de terugweg. Eerst weer naar Gardénia. En vervolgens naar Kardamíli. Het meegenomen boek blijft onberoerd in de tas. Dat geldt ook voor mijn schrijfblok. Ik laat de indrukken wegzakken. En schrijf pas veel later.
Tineke verwerkt haar eigen indrukken. Wil op haar berg blijven.
Ik koop in het dorp twee pizza’s. Slaap al om acht uur. De pizza’s blijven onberoerd in het vriesvak liggen.
Vrijdag 22 mei 2009
Om zes uur op. Snel het ontbijt maken. Tineke helpt bij de afwas, want we moeten om tien voor half acht al op het plein zijn. Voor onze reis naar Olympia. En we halen dat ruimschoots.
Ondanks een klein oponthoud. We nemen de trap naar beneden.
Buiten het terrein van Várdia liggen nog enkele treden en daarna moeten we door wat ruiger terrein, vol stenen, zand, bladeren. Een slangetje steekt het pad over. Onder mijn voeten? Achter mij. Voor Tineke, die de schrik te pakken heeft. Geen gifslang. Maar weet-ie dat zelf wel? Snel door met kloppend hart.Op het plein ontmoeten we Johan en Ankie, een Fries koppel dat wij op onze reis naar Monemvásia ook al hebben ontmoet. Zij verblijven in Skardamóula, bij het restaurant met dezelfde naam. We trekken een groot deel van de dag met hen op.
Aanvankelijk is het de bedoeling dat de laatste deelnemers, uit Koróni, zich bij het busstation van Kalamáta bij ons voegen. Daar staat ook een korte koffiestop gepland. De plannen zijn echter veranderd. Nu stoppen we bij Gardénia, waar zij door taxi’s worden afgezet. Het is een ongezellig punt. Zo ongezellig dat er bijna niets anders op zit dan om even iets te drinken. Voor een kleine wandeling is het hier langs de doorgaande weg te saai. Het fototoestel blijft in de tas.
Op onze reis, westwaarts naar de Ionische kust, worden we enige tijd vergezeld door spoorrails. Enkelspoor. Soms over hoge bruggen. De trein die daarover rijdt, moet rijden, sjokt langzamer dan de bus. Misschien is de trein daarom niet zo’n populair vervoermiddel.Ook nu zien wij weer de gevolgen van branden op de Pelopónnesos. Branden van ongeveer anderhalf jaar geleden. Voor Zacháro zijn de gevolgen zwaar. Het zorgt voor grote veranderingen. En niet alleen in de natuur. Veel mensen verdienen aan de olijfoogst. Maar daar is niets meer van over. Hier en daar is begonnen met het herplanten van olijfbomen.
Maar voor die bomen vrucht dragen zijn we jaren verder. De olijfindustrie in dit gedeelte van het land heeft een geweldige opdonder gekregen. Minder export van olie en bijproducten. Geen inkomsten en dat voor een langere periode. De vraag is bovendien of ieder slachtoffer het beloofde zoethoudertje heeft ontvangen. En als er al iets is uitgegeven, hoeveel dan? Is er niets aan de strijkstok blijven hangen?Niet alleen de olijfindustrie heeft klappen gekregen. Ook de honingverwerkers hebben tikken gekregen. De lage vegetatie herstelt zich echter stukken sneller. Je ziet al weer veel wilde bloemen terug. Bloemen waar de bij zijn voedsel uithaalt. Voedsel dat in de bijenkasten van de imker op de raten wordt afgezet.
Een andere vorm van industrie begint zich in dit gebied te ontwikkelen. Toerisme. Niet zo gek met een lange kust bij de hand. Appartementencomplexen worden in rap tempo gebouwd. Een militairvliegveld wordt omgebouwd voor de burgerluchtvaart om al die toeristen straks in te kunnen vliegen. Maar nu nog niet. Want ook Griekenland heeft last van de crisis. Mensen houden de hand op de knip. Gaan niet op vakantie. En gaan ze, dan blijven de meeste mensen in hun eigen land.Bij het naderen van Olympia neemt de spanning in mijn lijf toe. De jongensdroom wordt werkelijkheid. De droom van kleine Henkie. De droom om een keer in mijn leven op de heilige grond van Olympia te kunnen staan.De grond waar duizenden jaren geleden de Olympische Spelen zijn begonnen. En ik ben niet alleen. Duizenden mensen stromen toe. Iedere dag weer. In bussen. In auto’s. Taxi’s staan in rijen geparkeerd.Olympia, het dorp Olympia, teert op de zak van de toerist.
Zonder de toerist geen Olympia. Zonder de Spelen geen Olympia. Zonder de goden geen Olympia.Want Olympia is ooit gebouwd als een eerbetoon aan Zeus, de oppergod. Zijn tempel stond hier opgesteld. Naast de tempel van zijn gemalin Hera.
Over het ontstaan van het gebied en de Spelen doen diverse verhalen de rond. Zo zou de landstreek zijn ontstaan toen Heracles de loop van de rivieren Alphaeus en Peneus veranderde om het vijfde van zijn twaalf werken te kunnen voltooien. Het reinigen van de Augeïas-stal. Heracles werd daarna verbannen uit Elis. Heracles nam wraak door de koning te doden en stichtte ter ere van Pelops de Spelen. Aan de bron van de Donau haalde Heracles een wilde olijfboom, omdat er hier geen schaduw was. De winnaars van de Spelen werden vervolgens gekroond met een tak van die boom.Een ander verhaal gaat over de kindertijd van Zeus. De Kureten zorgden voor hem op Kreta. Later verhuisden zij naar Elis en hun onderlinge hardloopwedstrijden waren het begin van de Spelen.Nog een mythe. Koning Oiromous wilde voorkomen dat zijn dochter Hyppodamia zou trouwen omdat er was voorspeld dat zijn schoonzoon hem zou doden. De koning schreef wagenrennen uit. De menner/eigenaar van het vierspan dat zijn paarden zou verslaan, kreeg de hand van de dochter. Oiromous had een vierspan dat zo snel was als de wind. De huwelijkskandidaat was bovendien in het nadeel omdat hij Hyppodamia mee moest nemen op zijn span. Dertien keer had de uitdager verloren. En daarmee ook zijn hoofd, want dat ging er meteen aan. Pelops de zoon van Tantalus vroeg aan zijn minnaar Poseidon om een span gevleugelde paarden en wist de menner Myrtilus te verslaan.
Veel rond het ontstaan van de oude Spelen is een mysterie. Wel is duidelijk dat de eerste Spelen in 776 voor Christus zijn gehouden.Slechts een hardloopwedstrijd over een afstand van 192 meter, zeshonderd Dorische voet, de lengte van het stadion. Pas 52 jaar later kwam er een onderdeel bij. Diaulos, de loop over tweemaal de lengte van het stadion. Vier jaar later kwam er een duurloop bij en in 708 voor Christus werd de eerste pentathlon gehouden. Langzaam maar zeker werd het programma verder uitgebouwd, met bijvoorbeeld wagenrennen en boksen. Maar er was ook ruimte voor culturele onderdelen. Alleen Grieken mochten aan de Spelen meedoen. De Griekse staten verklaarden de Spelen heilig, zodat er tijdens de Spelen geen oorlog gevoerd mocht worden. De staat Sparta kreeg opdracht om daar op toe te zien.Lange tijd krijgen de winnaars alleen een palmtak. Later komen er professionele sporters aan de start. Vaak ingehuurd door een staat, of familie. De eerste winnaars komen allemaal uit Elis. Daarna komen ze ook uit andere delen van de Pelopónnesos. Winnaars komen vervolgens ook uit Griekse gebieden in West-Azie en tenslotte ook uit de westelijke staten. De namen van de eerste winnaars zijn niet bekend, wel waar zij vandaan komen.Vrouwen mogen niet aanwezig zijn. Waarom niet? Ik weet het niet, maar het heeft niets te maken met het feit dat de deelnemers volledig naakt zijn en ook de toeschouwers zijn ongekleed. Waarom dat? Ook daar heb ik geen verklaring voor.Toch is er altijd minimaal een vrouw aanwezig. Een priesteres van Demeter, de godin van de landbouw.
Voor haar staat aan de linkerzijde van het stadion een troon, recht tegenover de plaats van de juryleden. En er hebben wel degelijk vrouwen meegedaan. En gewonnen zelfs. Alleen de eer kwam altijd toe aan een ander. Zij menden het span paarden namens hun heer of vader. Zoals Cynisca, de dochter van koning Agesilaus II van Sparta, die zowel in 396 als 392 voor Christus het wagenrennen won. Een paar jaar eerder was de weduwe van een balling uit Rhodos als trainer verkleed aanwezig. Zij wilde haar zoon zien boksen en toen hij won sprong zij uit enthousiasme over de omheining. Daarmee verraadde zij zichzelf. Omdat haar man en vader ex-winnaars zijn en er ook anderen uit haar familie grote prestaties hebben geleverd, komt zij er zonder straf vanaf. De trainers moeten echter vanaf nu ook naakt aanwezig zijn.In 394 na Christus verbiedt de Romeinse keizer Theodosius de Spelen. Niet alleen die van Olympia, maar alle spelen die in het Romeinse keizerrijk worden gehouden. Mede daardoor raakt het terrein in Olympia, waar ook trainingsgebouwen en faciliteiten voor toeschouwers staan, in verval. Zelfs de plaats waar de Spelen zijn gehouden verdwijnt. Verdwijnt uit het geheugen van de mensen. De Brit Richard Chandler ontdekt in 1778 bij toeval de exacte locatie van Olympia.In 1829 gaat een Franse groep onderzoekers tevergeefs graven. In 1874 sluiten Griekenland en Duitsland een verdrag over de opgravingen, die onder leiding van professor Ernst Curtius tussen 1875 en 1881 plaatsvinden. De resultaten van die opgravingen worden gepubliceerd en tegenwoordig zien wij er iets van terug. Want er worden nog steeds ontdekkingen gedaan. Op het terrein zelf, en in de nabijheid.Net naast het oude Olympia staan twee musea.
De een vrij te bezichtigen. Voor de ander moet worden betaald. Een vroegere burgemeester van Olympia, Angelios, leidt ons rond over de oude locatie en door een van de musea. De akoestiek is slecht, zodat onze gids moeilijk is te verstaan. Zijn woorden gaan bovendien verloren in het geschreeuw van kinderen. Gelukkig ken ik een deel van het verhaal van Olympia.Zoals het feit dat de vrouwen op een zeker moment hun eigen Spelen krijgen, uiteraard gewijd aan Hera. De tempel van Hera is vermoedelijk het eerste monumentale bouwwerk dat in het gebied verschijnt. Nog voor de tempel van Zeus. Helaas is de vrije tijd te kort om de betekenis van alle restanten van gebouwen na te gaan. Ik wil zoveel mogelijk vastleggen. Voor ‘Ik ben er geweest.’ Het is bijna een race tegen de klok. Een race die begint voor de poorten van het stadion.En als dan ook nog eens de batterijen van het fototoestel moeten worden vervangen, dan wordt de tijd wel heel erg krap. Maar ik moet het niet vergeten. Ik ben hier niet alleen. Ik ben hier met velen. Ik ben hier met Tineke, die haar eigen toestel rijkelijk laat klikken. En haar toestel gebruik ik weer in het museum. Omdat ik daar toch niets kan horen.Tussen het bezoek aan de oude plaats en het betaalmuseum happen we een tosti weg en na het bezoek peuzel ik een crêpe met feta op. Tineke heeft voor een drankje gekozen. En daarna begint de terugweg. Eerst weer naar Gardénia. En vervolgens naar Kardamíli. Het meegenomen boek blijft onberoerd in de tas. Dat geldt ook voor mijn schrijfblok. Ik laat de indrukken wegzakken. En schrijf pas veel later.Tineke verwerkt haar eigen indrukken. Wil op haar berg blijven.
Ik koop in het dorp twee pizza’s. Slaap al om acht uur. De pizza’s blijven onberoerd in het vriesvak liggen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten