Zand of Sail

Zaterdag 21 augustus 2010
Veel dezelfde schepen op Sail 2010. Maar dat is iets dat ik ook wel weet. Toch is de keuze niet moeilijk. Zand of Sail. Ik kies voor Amsterdam. Ondanks de drukte daar. Wat moet ik namelijk bij Nick & Simon? Dat is iets als The Cats, BZN, Jan Smit. Dat anderen wel op dat zandstrand van Almere Poort zich vermaken, daar kan ik best begrip voor opbrengen. Maar voor mij geldt: laat maar!

De muzikale smaak van onze oudste en die van mij liggen mijlenver uiteen. Een raakpuntje: The Stones. Zij kiest bovendien wel voor de zanderige sfeer en vraagt of wij willen oppassen op haar zoon, onze kleinzoon en die nemen we mee naar Amsterdam. Daar horen Piraten thuis. Jaren geleden trouwens ook wel op de Noordzee en op de Veronica te vinden. Daar zijn de voorgangers van Nick & Simon groot geworden. Die tijd ligt echter al weer ver achter ons. Tegenwoordig varen de piraten weer gewoon op zee (Somalië) en zwermen ver uit.

Onze Piraat gaat terug naar de zee en reist met ons (Tineke, Raema, Daniël en mij) mee met de bus en de trein naar het Amsterdamse IJ, waar een aantal Tallships ligt afgemeerd. Maar eerst nog even langs de KNRM, voor het geval er iets te redden valt. Op zee of gewoon – in dit geval – een Amsterdams binnenwater.

De eerste echte grote boot, die we tegenkomen is de Krusenstern, een naam die op diverse manieren wordt gespeld. De bark is in 1926 gebouwd en als vrachtschip de Padua gebruikt. Vooral voor vervoer naar Chili en Australië. In 1946 wordt de viermaster aan de Sovjet-Unie geschonken als herstelbetaling voor de schade door Duitsland aangericht in Rusland.

Vanaf dat moment krijgt de viermaster haar huidige naam en wordt voor diverse doeleinden gebruikt, onder voor oceanografisch onderzoek en als opleiding voor de visserij. Het schip is ook – al vanaf de jaren dertig eigenlijk – te zien in films. Nog steeds leren jonge Russische matrozen hier de fijne kneepjes van het vak, doet de Krusenstern mee aan regatta’s en is vaak een van de hoofdattracties bij internationale zeilmeetings.

De Russische Sedov, die ernaast ligt, is ook al van Duitse afkomst. Haar eerste naam is de Magalena Vinnen II. In 1936 krijgt dit vrachtschip de naam Kommodore Johnson en wordt vervolgens na de Tweede Wereldoorlog – eveneens als herstelbetaling – aan de Russen geschonken. Die noemen de viermaster naar de poolonderzoeker Georgie Sedov. Sinds 1991 is het eigendom van de Technische Universiteit in Moermansk. Vanwege de winterse kou ligt de boot echter vaak afgemeerd in Warnemünde.

En dan komen we bij de MIR. Dat betekent Vrede. Op dit schip hebben Tineke en ik al eerder gestaan en opnieuw gaan we aan dek. Het verhaal van de Mir is niet zo spectaculair als de vorige twee boten. Het is gebouwd in de jaren tachtig van de vorige eeuw in Gdansk en maakt deel uit van een serie schepen waartoe ook de Dar Mlodziezy behoort. Het is eigendom van de Maritieme Academie van St. Petersburg en word gebruikt als navigatie-opleidingsschip en doet regelmatig mee aan grote zeilwedstrijden.

Wie aan boord iets verder kijkt dan de neus lang is, ziet Nederlandse communicatieapparatuur staan. De kapiteinshut is voorzien van een ligbad. De tijd van wassen door een emmertje zout water uit zee te halen, dat is er niet bij.

Bijna gedragen door de massa laveren we over de kade, langs de Dhow Theyab, eigendom van de Kroonprins van Abu Dhabi. Wat heeft de Koninklijke Marechaussee, overigens op deze boot te zoeken?
Van een ander genre is uiteraard de Kamper Kogge. We wandelen en wandelen. Aan de stadkant profiteren eet- en dranktentjes van het evenement. Op de brug is van een Belgische fotograaf een fototentoonstelling te zien, met prachtige koppen. En via die brug gaan wij uiteindelijk naar de overkant. Een tochtje met een botter maken? Voor veertig euro de man/vrouw is het mogelijk. Een half uur varen. Er gaat veel geld om bij Sail.

Aan de noordzijde van het IJ wandelen we richting de pont. Daar ligt een echt piratenschip volgens ons Piraatje. Om aan boord te komen heb je engelengeduld nodig. En dat heeft de IJsbeer niet. En het Piraatje ook niet. Ach het is eigenlijk ook maar een replica van een oude Zweedse Oost-Indiëvaarder. Het schip zonk in 1745 en werd in 1984 gevonden, waarna het herbouwd is.

Het ligt naast het ING Piraten Eiland en dat is de plek waar een piraat thuishoort. Door zijn verrekijker tuurt, op zoek naar Mammoe.
Die is op de kade achtergebleven met Raema en Daniël. Wij gaan ook maar terug en wandelen nog langs een boot uit Oman en onder andere de Amerigo Vespucci een Italiaanse driemaster uit 1931.

Onze heenwandeling sluiten we af bij de Hollandse marine, die behalve met een onderzeeër ook vertegenwoordigd is met de Tromp. Nee, wij gaan niet aan boord van een van deze schepen. Niet alleen de belangstelling voor een bezoek is bijzonder groot, maar ook de controle van de marine. Je kunt immers iets aan boord willen smokkelen. Eigenlijk zijn we het allemaal een beetje zat.

Samengeperst op de pont over het IJ, ook daar hebben we geen zin in en daarom laten wij ons maar met het Piratenpontje overzetten.

Een ritje met de tram zit er daarna niet in. Overvol en al weer samengeperst als haringen in een ton gaan de reizigers naar het hoofdstedelijke CS. Ons manneke houdt zich prima. Ook niet zo gek, op de nek van de IJsbeer.

Wandelen naar het station kan ook, terwijl er nog een hele massa richting de verzamelde boten gaat, zoeken wij Almere weer op. We hoeven gelukkig niet lang te wachten op de trein en zien nog een laatste glimp van de boten. Daarmee zit Sail 2010 er voor ons op.

Sail 2010

Over de hoofden van de mensen
Langs het water van het IJ
Zijn de zeilen strak opgebonden
Touwen als kabels op een rij

Houten schepen, ijzeren boten
Meerdere masten staan aan boord
Opgetuigd klaar om te zeilen
Langs de kade hangt een koord.

Bemanning loopt gewapend
Met camera’s door de stad
Kijkt rond op de rode wallen
Dat hebben zij ook weer gehad

Ons piraatje draait aan ’t roer
Matrozen lachen naar de knul
Woorden blijven ongesproken
Zeiltaal is toch flauwekul

Alleen of met zijn allen
Langs al die schepen glijden
Jachten, klompen en wat botters
Geen poging de file te vermijden

Een half miljoen mensen slentert
Voort van schip tot schip
Viermaster, kogge en een dhow
Sail 2010 stijgt met stip.