Goden in Berlijn

Deel 7 - 1 april 2010

Ook de tweede helft van de wandeling is de moeite waard. Op de Bebelplatz zijn ooit boeken verbrand. Geen Bijbels, maar boeken van schrijvers die de Nazi's niet welgevallig waren. Nu vind ik er een raam, zomaar midden in het plein. Geen krasje op het glas te vinden. En onder dat raam een lichte ruimte, vol met boekenkasten, lege boekenkasten...

Ik heb het al eerder geschreven. Berlijn is een bijzondere stad.

Aan de overkant van Unter den Linden staat het mooie statige gebouw van de Humboldt-Universität zu Berlin, de oudste universiteit in Berlijn. Al vanaf het begin gevestigd in het voormalige paleis van prins Hendrik van Pruisen. Deze universiteit werd in 1810 opgericht en kreeg in 1828 de naam Friedrich-Wilhelms-Universität.

De huidige naam van de universiteit dateert uit 1949, een verwijzing naar de broers Wilhelm en Alexander von Humboldt, die van grote betekenis zijn geweest voor de oprichting van de universiteit, die dus in Oost-Berlijn was gevestigd. In 1948 werd in het westelijke deel de Vrije Universiteit gevestigd.

Bij het Opernhaus Palais Unter den Linden nemen we even pauze. Voor een tasse Tee of thee - het is in ieder geval met de T van 10us of 10eke of gewoon Tineke - en een schwarzbier voor Henk een Märkischer Landmann afkomstig van de Berliner Kindl Brauerei. Een bitter snoepje tegen de dorst. Het beloofde warmen in de zon kan ik vandaag vergeten. We kleuren wel bij, maar de wind maakt het toch echt jassenweer. Hoewel, de rokjes lijken toch met de dag korter te worden hier in Berlijn.

We zetten onze rondgang voort met een blik in de Neue Wache, al zo'n twee eeuwen de gedenkplaats voor Duitsers. De Neue Wache imet Dorische zuilen en een fries - nee mensen niet meteen reageren, dit is goed geschreven, zonder kapitaal - is gebouwd in opdracht van Friedrich Wilhelm III die een gruwelijke hekel had aan de Kanonierwache, die daar stond. Het gebouw is ontworpen door Karl Friedrich Schinkel en is neergezet als een bevrijding van het juk van Napoleon. De geschiedenis van dit gebouw is te lezen op www.wereldoorlog1418.nl/neue-wache-berlijn/ en is geschreven door Rob Kammelar. Ook dit gebouw heeft veel te lijden gehad onder de oorlog en is daarna weer opgeknapt. Langs dit gebouw hebben niet alleen de Pruisen geparadeerd, maar ook de Nazi's en de Russen.

Binnen staat een prachtig beeld gamaakt door Harald Haacke: Moeder met dode zoon. Eigenlijk is het een vergrote bronzen replica van een 38 centimeter groot beeldje van Käthe Kollwitz. Om de plaatsing van dit beeld is heel veel te doen geweest. Het beeld wordt gevangen in het zonlicht, dat door een rond gat in het dak naar binnen schijnt. Dit gat is ooit door de Oost-Duitsers dichtgemaakt. Op de plaats van Moeder met dode zoon heeft ooit een twee meter hoge granieten zuil gestaan, met daarop een gouden en zilveren lauwerkrans.

Door maar weer, richting het Museum-eiland. En dan buig ik even af, af van de oorspronkelijke route uit het wandelboekje. Even een museum binnenstappen. In dit geval het Pergamon-museum.

Dat klinkt Grieks, dus vertrouwd. Het is het ook. Hoewel Pergamon zelf in Turkije ligt. Maar vanuit Lesvos kun je daar met een excursie komen en dat heb ik ooit gedaan. Een mooie plaats, alleen die gids, die mij niet met rust liet een spraakwater, verschrikkelijk gewoon. Een plek waar vroeger Grieken woonden en dat er bij ligt als een echte archelogische vindplaats, waaruit de kostbaarheden zijn verdwenen. En nu, nu kan ik een deel van het geroofde/geleende goed bekijken. Een ding moet ik de Duitsers nageven, ze hebben het kunstig gedaan. Niet alleen de Pergamon-tentoonstelling, maar ook de tentoonstelling over de oude Griekse goden. Hoor mij OUDE Griekse goden, alsof er NIEUWE zijn. Ja, die zijn er: zangers, zangeressen en sporters. Maar dat is een heel ander verhaal. Terug naar de Pergamon-museumwerkelijkheid. Het gaat hier niet alleen om de Griekse goden, maar ook over de Romeinse goden. Veel verschil zit er tussen hen niet. En daarnaast zijn er nog allerlei andere kunstuitingen terug te vinden, helden, mozaïeken, juwelen.

Ik ontdek hier ook een paar beelden, die horen tot de beeldengroep van Geneleos. Die hebben we op Samos gezien, in Heraion - de tempel van Hera. Opmerkelijk hoe sommige dingen in elkaar vallen.
Het is al even over drieën en het wordt nu toch wel tijd voor een broodje. Maar we hebben ook weer geen zin om uitgebreid te lunchen. Dus even zoeken. Ik wandel voorbij de Dom, waar een rijtje mensen staat te wachten. Nee laat ik het maar niet doen, dat kerkbezoek. Je weet tegenwoordig maar nooit. Ik ben bovendien al in de Französicher Friedrichstadtkirche geweest, een kerk gesticht door de Hugenoten. En Tineke wil ook nog naar het rode kerkje.

Dat blijkt de Friederichswerdische Kirche te zijn, gebouwd door de fameuze architect Schinkel, waarover ik het hierboven ook al even heb gehad. Op deze plek staat al sinds de zeventiende eeuw een kerk. Ook de huidige kerk is niet aan DE oorlog ontkomen, maar het huidige gebouw lijkt nog steeds veel op het oorspronkelijke gebouw. Met name aan de buitenkant. Binnen is de spreekstoel nog te vinden, maar tegenwoordig doet de kerk toch vooral dienst als museum. Er is een prachtige verzameling beelden te vinden. Geen modern werk zoals er op veel plaatsen in Berlijn is te zien, maar werken van bijvoorbeeld Emil Wolff (waaronder Bacchantin mit Panthern).

Mythologische figuren van Christian Friedrich Tieck en uiteraard staat er een standbeeld voor Schinkel.
Ik heb nog steeds niets gegeten en ben ook van onze route afgeweken. Door een flinke bouwput moet ik sowieso een stukje omlopen. Ik doe dat richting Gertraudenstrasse-Mühlendamm en op de hoek met het Fischerinsel, vernoemd naar de fameuze schaker Bobby Fischer, duik ik een café in waar Tineke een bord soep (tomaten) naar binnenwerkt en ik neem een bagel.
Nu is het tijd om een metro op te zoeken. Het is vier uur geweest, genoeg gelopen voor vandaag. Om half tien vertrokken vanuit Bogota, de voeten vragen om rust. En niet alleen die van mij. Ik loop de Mühlendamm af en achter het Alte Rathaus in de Klosterstrasse is de gelijknamige metro te vinden. De U2-lijn, dus bijna bekend terrein. Even overstappen op de U1en dan naar het eindpunt op de Kurfürstendamm; de Uhlandstrasse dus, lekker verwarrend. Voor vanavond hebben we een bezoek gepland aan de Savignyplatz. Zo dat weten jullie ook weer. Nog iets, door een glas Korn heeft Tineke - in het hotel - eindelijk weer warme voeten gekregen.
In een zijstraatje van de Chavignyplatz zit het Vietnamese restaurant Tom. Een restaurant met normale Duitse gerechten, ben ik nog niet tegengekomen. Of het moet een McDonald's zijn, maar ja ook dat kun je geen Duitse gerechten noemen en dat eten is aan ons ook niet besteed. Goed Tom dus, waar we beide beginnen met een Nem ran Hanoi en waarna Tineke kiest voor de Bo Sot Lieu en Henk de Vit Sot Curry wegeet. Zo dat gaar er lekker in, vinden jullie ook niet.
Oké de vertaling, het voorgerecht bestaat uit stukjes vlees en groente, in een rolletje van rijstpapier. En het sausje dat erbij hoort maakt het bijzonder pittig. De donkere Hefeweizen van Konig Ludwig komt van pas. Het hoofdgerecht van Tineke bestaat uit rundvlees met groente en uiteraard weer een sausje, maar die maakt het iets zachter. Henk heeft een knapperige eend in een cocoscurrysaus, en dat maakt het allemaal zoeter. Op naar Tom dus, voor het geld, nog geen 25 euro, hoef je het echt niet te laten.